Region karpacki: etnolingwistyka i studia kulturowe to program kształcący specjalistów potrafiących śledzić i analizować powiązania między językami a środowiskiem ich użytkowania, dostrzegać i rozumieć relacje zachodzące między językami i innymi aspektami komunikacji kulturowej, a także wykorzystywać dane językowe w badaniach nad kulturą w różnych jej odsłonach – tradycyjnej, masowej, religijnej i nie tylko.
Nasz nowy kierunek daleko wykracza poza tradycyjny schemat studiów filologicznych, opartych na języku i powiązanej z nim tradycji literackiej. Odbiega także od zwykłego schematu programów kulturoznawczych, przygotowując studentów językowo do pogłębionego kontaktu z całą grupą kultur regionalnych. To studia językowe i kulturowe jednocześnie, dające narzędzia do poznawania społeczeństw i kultur, a także warsztatowe umiejętności badania i rozumienia zachodzących w nich procesów. Program ma charakter interdyscyplinarny, łączący elementy językoznawstwa, kulturoznawstwa i religioznawstwa.
Program zakłada równoległą trzyletnią naukę dwóch języków karpackich – słowackiego i ukraińskiego, prowadzącą do osiągnięcia biegłości językowej na poziomie B2+, a ponadto możliwość poznania podstaw trzeciego języka – rumuńskiego lub łemkowskiego. W każdym semestrze jeden z przedmiotów prowadzony jest w języku angielskim – tak, by umożliwić studentom poznanie leksyki związanej ze wszystkimi dyscyplinami nauki, z którymi powiązane są studia.
Studenci poznają również specyfikę społeczną, kulturową i religijną regionu karpackiego, zgłębiają wspólne elementy kultur karpackich i ich odrębności, analizując je na tle ogólnych systemów kulturowych społeczeństw regionu. Podczas studiów szczególny nacisk kładziony jest na problematykę mniejszości narodowych, etnicznych i religijnych. Nasz program jako jedyny w kraju posiada w stałej ofercie moduły poświęcone kulturze łemkowskiej i rusińskiej.
Stałym i obowiązkowym elementem programu są badania terenowe realizowane w kraju i za granicą. Każdy student co najmniej dwukrotnie w toku studiów weźmie udział w takich badaniach. Pozyskane podczas nich dane będą mogły zostać wykorzystane jako materiał do pracy licencjackiej.
Instytuty realizujące program studiów
Kierunek realizowany jest wspólnie przez cztery instytuty Uniwersytetu Jagiellońskiego:
- Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej (Wydział Filologiczny UJ)
- Instytut Filologii Słowiańskiej (Wydział Filologiczny UJ)
- Instytut Religioznawstwa (Wydział Filozoficzny UJ)
- Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej (Wydział Historyczny UJ)
Partnerem w realizacji programu jest również Zakład Filologii Rumuńskiej Instytutu Filologii Romańskiej, a także organizacje pozarządowe i placówki kultury w krajach regionu, przede wszystkim w Polsce, na Słowacji i Ukrainie.
Obsługę administracyjną kierunku prowadzi Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej UJ, ul. Ingardena 3, 30-060 Kraków, www.ifw.filg.uj.edu.pl